We spreken van artrose aan de enkel wanneer het kraakbeen verslijt. Kraakbeen vangt schokken op en zorgt ervoor dat het gewricht soepel beweegt. Door artrose wordt het kraakbeen dun, brokkelig of verdwijnt het helemaal. Enkelartrose doet zich voor bij het ouder worden, na een breuk en bij reuma of hemofilie.
Symptomen van artrose aan de enkel
- Pijn bij het stappen
- Pijn bij het afwikkelen van de voet en enkel
- Diffuse zwelling van het enkelgewricht (neemt toe doorheen de dag)
- Stijfheid en beperkt functioneren
Onderzoek en diagnose
Vermoeden we dat u lijdt aan enkelartrose, dan voeren we één of meerdere onderzoeken uit:
- Klinisch onderzoek
- Radiografisch onderzoek om de ernst van de afwijking te bepalen
- CT-scan
- MR-scan
Behandeling van artrose aan de enkel
Na de diagnose kiest uw arts samen met u de beste oplossing voor uw klachten. Aangepast schoeisel, steunzolen en orthopedische schoenen verlichten de pijn zonder operatie. Kies voor een schoen met een stijve zool die goed afwikkelt, liefst tot boven het enkelgewricht. Zo stabiliseert u het gewricht.
Bij anterieure impingementklachten of lokale defecten aan het kraakbeen, biedt een kijkoperatie soelaas. We verwijderen losse stukjes kraakbeen via een artroscopie. Voor vergevorderde artrose aan de enkel is een enkelprothese aangewezen.
Een gebroken enkel is meestal het gevolg van een val, een verkeersongeluk of een sportongeval. We zien een grote diversiteit en verschillende gradaties in enkelbreuken. Zo kunnen breuken meer of minder verplaatst zijn. Algemeen geldt: hoe meer het bot zich verplaatst, hoe langer de herstelperiode.
Om aanhoudende pijn te vermijden, moeten we de gewrichten tussen de voet- en enkelbeentjes zo goed mogelijk herstellen.
Symptomen van een gebroken enkel
- Pijn aan de enkel
- Niet langer kunnen steunen op de enkel
- Zwelling of misvorming van de enkel (in vergelijking met de gezonde enkel)
Onderzoek en diagnose
Vermoeden we dat uw enkel gebroken is, dan voeren we één of meerdere onderzoeken uit:
- Klinisch onderzoek
- Radiografisch onderzoek om de ernst van de breuk te bepalen
Behandeling van een gebroken enkel
De behandeling van een gebroken enkel hangt af van de ernst van en het type breuk. Het bot heeft zich niet of slechts beperkt verplaatst? Dan is een conservatieve behandeling aangewezen. We immobiliseren de gebroken enkel dan met een gipsverband.
Verplaatste breuken of letsels aan de aanhechting tussen het scheen- en kuitbeen behandelen we operatief. We zetten de botfragmenten terug in de juiste positie en fixeren het gewricht. Na de ingreep stabiliseren we de enkel met een open gipsverband. Die vervangen we na ongeveer 10 dagen door een gesloten gips.
Geeft artrose in het enkelgewricht u veel pijn en klachten, dan is een enkelprothese aan de orde. We gaan eerst na of andere behandelingen geen betere optie vormen. Met een enkelprothese verplaatst u zich opnieuw pijnloos zonder krukken of rollator.
Wat is een enkelprothese?
Het enkelgewricht kan sporen van slijtage vertonen na een ongeval, als gevolg van artritis of zonder duidelijke oorzaak. Met een enkelprothese vervangen we de versleten enkel door een kunstmatig gewricht. De prothese bestaat uit twee metalen componenten en een beweeglijk, plastic blokje.
Bij het plaatsen van een enkelprothese passen we 3 principes toe:
- Herstel van de as van het enkelgewricht en het onderste lidmaat
- Verwijderen van de gewrichtsoppervlakken van de enkel en vervangen door de prothese
- Herstel of losmaken van het enkelligament
Voorwaarden
U komt alleen in aanmerking voor een enkelprothese wanneer de enkel enorm pijnlijk is en niet naar behoren werkt. Bijvoorbeeld na een zware breuk met gewrichtsbeschadiging of bij reuma. Bovendien moet u eerst alternatieve behandelingen hebben geprobeerd, zoals:
- Pijnstillers en ontstekingsremmers
- Beperken van uw activiteiten
- Enkelsteun of brace
- Orthopedische schoenen
- Enkelgewricht vastzetten
Plaatsen van de enkelprothese
We voeren de ingreep uit via klassieke, open chirurgie. Ziek kraakbeen en onderliggend bot vervangen we door twee metalen plaatjes en een plastic schijfje dat beweging mogelijk maakt. Indien nodig voeren we bijkomende ingrepen uit om uw voet mooi recht te krijgen of meer mobiel te maken.
Na de operatie gipsen we uw enkel en mag u twee weken lang niet steunen op het gewricht. Dit is anders dan bij bijvoorbeeld een knieprothese omdat de enkelbotjes veel kleiner zijn. De wonde aan de onderkant van het been geneest ook sneller wanneer u de enkel relatief stil houdt.
Een voetballersenkel geeft pijn aan de voorzijde van de enkel. Deze pijn ontstaat door een beknelling in het enkelgewricht. Dit impingement komt het vaakst voor aan de voorzijde van de enkel. Patiënten die veel sporten en daarbij veelvuldig de enkels verzwikken, hebben meer kans op enkelimpingement.
Symptomen van voetballersenkel
- Pijn aan de voorkant van de enkel
- Bewegingsbeperking en pijn bij het buigen van de knie
- Gezwollen enkel
- Stijfheid in het gewricht
Onderzoek en diagnose
Vermoeden we dat u lijdt aan voetballersenkel, dan voeren we één of meerdere onderzoeken uit:
- Klinisch onderzoek
- Radiografisch onderzoek om de ernst van de afwijking te bepalen
Behandeling van voetballersenkel
In eerste instantie behandelen we de voetballersenkel niet-operatief. We vragen u om de enkel voorlopig minder te belasten en schrijven fysiotherapie voor. We verlichten de pijn met ontstekingsremmers. Ook een injectie met cortisone in het enkelgewricht kan een uitkomst bieden.
U heeft ernstige klachten of de niet-operatieve oplossingen slaan niet aan? Dan kiezen we in samenspraak met u voor een ingreep. Tijdens een kijkoperatie verwijderen we het littekenweefsel of de goedaardige botaangroei. We behandelen ook het ontstoken slijmvlies en kapsel.
We spreken van een verstuikte enkel wanneer een of meerdere ligamenten uitgerekt of gescheurd zijn. U verstuikt uw enkel meestal wanneer er veel spanning staat op de gewrichtsbanden. Een plotse, onvoorziene kracht kan de enkelbanden dan kwetsen. De buitenste enkelbanden scheuren het vaakst.
De ernst van de sprain bepaalt de graad van de verstuiking (varieert van 1 tot 3).
Symptomen van een verstuikte enkel
- Plotse, scherpe pijn aan de buitenkant van de enkel
- Lopen is pijnlijk
- De enkel zwelt op meteen na de verzwikking
- Een bloeduitstorting op de enkel
Onderzoek en diagnose
Vermoeden we dat uw enkel verstuikt is, dan voeren we één of meerdere onderzoeken uit:
- Klinisch onderzoek
- Radiografisch onderzoek om de ernst van de verstuiking te bepalen
Behandeling van een verstuikte enkel
De basis van de behandeling van een verstuikte enkel is rust, hoogstand, compressie en ijs. Voor een verstuiking van de eerste graad is verder geen behandeling nodig. Bij een tweedegraads verstuiking gipsen we de voet en raden we een brace aan. Ook intensieve kinesitherapie is aangewezen.
Uw enkelbanden blijven instabiel of de niet-operatieve oplossingen slaan niet aan? Dan kiezen we in samenspraak met u voor een ingreep. Tijdens een operatie spannen we de ligamenten opnieuw aan en versterken we ze. Na de ingreep immobiliseren we de enkel met een gipsverband.